Bu içerikte neler var?
Kişinin kendini alamadığı ve sürekli tekrara düşen duygu, düşünce ve takıntılarına obsesyon adı verilmektedir. Bu obsesyonlar arasında hissedilen duygulardan kişinin kaçınması için gösterdiği davranışsal tepkilere kompulsiyon denilmektedir. OKB denilen hastalık da bu iki kavramın bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Temizlik takıntısı da bu problem arasında en sık görülen ve hayatı zorlaştıran problemler arasında görülmektedir.
Farklı nedenler sonucunda kişilerde oluşan temizlik takıntısı geçmişe bakıldığında yaşanan travmalar sonucunda oluşabilir. OKB sorununu yaşayan kişide olumsuz duyguların oluşmasına neden olan yaşantı sonucunda oluşur ve bu duygudan kaçmak adına da savunmak amacıyla kirli olma düşüncesi ve temizleme davranışı sergilenir.
Obsesif ve kompulsif bozukluklarda görüldüğü gibi temizlik türünü de ağır yaşayan kişilerde kafalarının içerisinde sürekli rahatsız edici düşünceler oluşur. Bu düşüncelerin yok olması için temizlik eylemleri kurtuluş gibi görülür. Etrafında her yer tertemiz olsa dahi temizlik zihinlerinde bir köşede her daim durduğundan yine de etrafı temiz görmezler.
OKB’de Temizlik Takıntısı Belirtileri
Temizlik hastalığını yaşayan kişiler üzerinde en belirgin belirti saatler boyunca devam eden kişisel temizliktir. Bu kişiler için öncelik kendi kişisel temizlikleridir. Genelde akıllarının bir köşesinde her daim tam anlamıyla temizlik ilk olarak kendilerinden başlar.
Duş alma süreleri diğer kişilere göre oldukça uzundur. Çünkü temiz olduklarından emin olmadan duştan çıkmazlar. Ayrıca her dışarıdan geldiklerinde de ilk işleri banyo yapmalarıdır.
El temizliği normalde herkes için önemlidir. Ancak bu eylem gereğinden fazla tekrarlanırsa derinin zarar görmesi oldukça yüksek bir ihtimaldir. Temizlik takıntısı olan kişilerde abartılı ve uzun süre el yıkama da dikkat çekici belirtidir.
OKB nedeninin temelinde yatan pek çok neden vardır. Bu durumun en önemli belirtilerinden biri temizlik türü olsa da takıntılı davranışlardır. Temizlik hastalığında takıntısı olan kişilerde de takıntılı davranışlar ve tepkiler görülebilir. Takıntılar bazı kişilerde sürekli olarak kirli olma düşüncesi altında kendini gösterir. Bu durumda karşılaşabilecekleri kötü durumlarla ilişkilendirilebilir.
Örneğin temizlik hastası olan bir kişinin aile ya da sevdiği kişilerden birinin başına kötü bir şey gelmesin diye ellerini bir defa değil birçok kez tekrarlayacak şekilde yıkarlar. Bu sayede kendilerini daha iyi hissederler.
Bunun yanı sıra markete gittiklerinde aldıkları meyveleri eve geldiklerinde belirledikleri sayılarla yıkamadan kendilerini rahata hissetmezler. Bu sayede meyve ya da sebzelerin temiz olduğuna inanabilirler.
Temizlik Takıntısı Neden Ortaya Çıkar?
Pek çok kişi üzerinde neden olan olay ve kişiler değişiklik göstermektedir. Temizlik takıntısının meydana gelmesindeki nedenler de bir anlamda benzerlik göstermektedir. Suçluluk, öfke, ve kaygılar…
Kaçınmak istenilen ve hatırlamak istemediğiniz yaşanmışlıklar ve duygular zihin içerisinde bir kutuya hapsoluyor. Bu durumlarda da olumsuzluklar yaşamı etkileyebilir.
- Aile içinde oluşan bireylerle beraber birbirleriyle kurduğu olumsuz ilişkiler,
- Ebeveynin pek çok davranış ve düşünceyi “pis”, “kirli”, “kötü” olarak değerlendirmesi,
- Ebeveynin titizliği,
- Yoğun suçluluk duygusu,
- Aile tarafından sevgi ve ilgiden mahrum bırakılmak,
- Fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalmak,
- Cinselliğin günah, ayıp, pis olarak değerlendirilip bastırılması,
- Öfke,
- Ebeveynine layık olamama kaygısı.
Bir önceki yazımız olan Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir? Tehlikeli mi? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.