OKB Türleri 6: Dini Obsesyon ve Kompulsiyonlar

Obsesif Kompulsif Bozukluklar (OKB), aynı şeyleri tekrara döken ve istenmeden oluşan saplantıları da tekrar ettiren zorlamalarla oluşan bir takıntı hastalığıdır. Bu takıntılar kişide genelde yaşanması zor olan korkularını temsil eder. Kişi bunu bilir ancak bilmesine rağmen sürekli tekrarlar. Bu da kişi için ciddi sıkıntılara neden olur. Bu hastalık bir yandan nörolojik diğer yandan da davranışsal bir bozukluk olarak kişide seyredilir. Dini obsesyon genelde davranışsal olarak görülüyorsa, kişide ergenlik döneminde ya da daha öncesinde aileden karşı cinse karşı bir yasak getirme ve günah algısının başka amaçlarla hem şiddet hem de korkuyla verilmesinden de oluşabilir.

Genelde bu takıntı türleri günlük yaşamı ilgilendiren basit konular üzerine olur ve bu durumun abartılmasıyla ötesine geçerler. Yaşanılan bu zorluklar takıntılara karşı cevap verme amacıyla yapılır. Davranışlarda görülen bu zorunlu davranışlar kaygı azaltmada ya da kişide oluşan korkuyu önleme maksadıyla uygulanmaktadır. Bu hastalığa yakalanan kişiler kaygı ve suçluluk duygularını da azaltmada kendilerini güvence altına almak için yoğun bir mücadele gösterirler. Fakat davranışlarından dolayı bu mücadeleleri farklı algılanır.

Bu obsesif türleri arasında olan dini obsesyonda, din özellikle bu tür vakaların çıkmasında daha etkin bir rol üstlenmektedir. Bu konuda oluşan düşünceler kişide fazlasıyla yıpranma ve üzülme gibi duyguları yaşatır. Kişide bu düşüncelerin oluşmasında genelde zorunlu olarak yapılan dualarla günah işlememek için endişeli olan davranışlar, temizlenme gibi tekrar edilecek davranışlara durumları kapsayabilir.

Dini Obsesyonlar Nelerdir?

Dini obsesyona sahip kişilerde karakteristik özellikleri değişim görebilir. Ama hemen hemen her kişide görülebilecek olan dini takıntılar:

• Dua ederken dikkatin dağılması yüzünden namaza en baştan başlamak,
• Dua okurken dua anlamına göre konsantrasyon eksikliğinin sağlanmaması durumunda tekrar duayı en baştan okumaya başlamak,
• Başkalarına uygulanan davranışın yanlış ya da doğru olup olmadığını düşünerek emin davranışlar sergilemek e aynı gün içerisinde aynı davranışları yinelemek,
• Dini kitapları, yazıları ve metinleri abartılı bir şekilde birden fazla okumak ve okuduğu cümlelerde de tekrara düşmek,
• Allaha karşı her daim özür dileme duygusu altında yineleyici özür dilemeler ve yapılan davranışlardan dolayı sürekli bağışlanma arayışında bulunmak,
• Günah işlemekten korkmak ve her daim aşırı ahlaklı bir davranış sergilemek.

Dini Obsesyon Türleri

Bilimsel olarak ispatı olmayan ancak bu hastalığı taşıyan kişilerde genelde izlenen davranışlar sonucunda oluşan türler vardır.

Tanrıya ve Diğer Dini Öğelere Karşı Küfür ve Saygısızlık

Bu tür durumlarda ibadet anında ya da başka zamanlarda hastada zihinlerde bu tür düşünceler vardır. Bu kişilerde de Allah’a karşı küfretmek istenmez ancak bu tür düşüncelerle içten içe de mücadele verilir.

İtikadi Konularda Şüpheye Düşme

Dini obsesyonda en çok yaygın görülen içsel mücadelelerden biri “Tanrı var mı yok mu” sorusudur. Bu düşünce akıllarında hep bir köşede vardır. Ölümden sonraki hayat, peygamberlerin var olup olmadığı vb. diğer dini konularda her zaman mücadele edebilirler.

Günah Sayılan Şeyleri Yapma Korkusu

Bu tür takıntılarda haram, çekici gelirse diye düşünce oluşur ve kişi bundan büyük oranda korkar. Bu konuda endişe daha çok ön planda kalır. Diğer bir yandan da zina yapar mıyım? düşüncesi ağır bir takıntı mücadelesi oluşturur.

Günahkar Olma ve Farkında Olmadan Günah İşlemiş Olma Düşüncesi

Kişinin aklından geçen dini içerikler genelde bazı davranışları yapmış olma düşüncesinden de meydana gelmektedir. Düşünmeden bilinçsiz olarak işlenen düşünceler kendini belli başlı olarak gösterir. Örnek verecek olursak, devletten alınan yardımın tamamen hak edilerek mi yoksa hak etmeden mi alındığı düşüncesi verilebilir. Yani “hakka girdim mi?” “günah işledim mi?” soruları her daim akılda kalır.

İbadetler Esnasında Görülen Obsesyonlar

Bu obsesyonlarda namaz anında, oruçluyken ya da hac veya umre gibi ibadet anlarında akla gelen cinsel içerikli düşüncelerin göz önüne gelmesi gibi müstehcen konularla yapılan mücadeleleri ifade eder.

OKB Nedir?

---

Bir önceki yazımız olan Dissosiyatif Amnezi Nedir? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.