OKB Türleri 4: Biriktirme Saklama Kompulsiyonları

Genel olarak istifçilik olarak da adlandırılan biriktirme saklama kompulsiyonları hastalığına sahip kişiler, etrafta gördükleri her eşyayı kendileri için ileriye yönelik değil de farklı bir amaçla toplayarak biriktirme yaparlar. Bu amacın altında genel olarak değersiz görülen o eşyalarla içsel olarak bir bağ kurarak duygusal eksikliklerinden oluşan ihtiyaçlarını gidermeye çalışırlar. Ayrıca bu biriken eşyalara ekstra bir düzen getirirler ve eşyaların düzenli olarak yerleşmelerini sağlarlar. Her şeyi biriktirmelerine rağmen belli başlı eşyalar da vardır. Mesela; kâğıt, gazete, mektup, plastik eşyalar, ev araç gereçleri, torba ve giyim eşyalarıdır.

Biriktirme Saklama kompulsiyonunun görüldüğü kişiler yaptıklarının farkında değillerdir. Böyle olmalarına rağmen dışarıdan tepki ya da müdahale aldıklarında aşırı sinirli bir tavırla tepki verirler. Dışarıdan gelen eşyaların atılması gibi müdahalelerde ise büyük yıkıma uğrayarak acı çekerler. Bazen bu durum o kadar çok ilerler ki evde ya da biriktirmelerin yapıldığı ortamda eşyaların doluluk oranı artış rahatsız edecek bir boyuta gelir.

Zamanla yaşam alanlarını kullanılamaz hale getirerek sağlık açısından da ciddi sorunlara yol açabilen bu zorunlu ve farkında olmadan yapılan davranış, kişilerin sosyal hayatları da dahil olmak üzere ciddi şekilde etkilenmesine neden olarak yoğun bir utanç duymalarını da sağlayabilir. Biriktirme ve saklama hastalığına sahip kişilerde görülen tek belirti biriktirmek gibi görülse de diğer obsesifntb kompulsif bozukluk türlerinden biriyle ya da birkaçıyla aynı zamanda da görülebilmektedir.

Biriktirme Saklama Kompulsiyonları Nedenleri

Gelişim dönemlerinde bireyin yokluk ve kıtlık gibi aşırıya kaçan ekonomik sorunlarla mücadele eden kişilerde biriktirme sorunları görülebilir. Ayrıca sadece olumsuz yönden değil duygusal açıdan örneğin, anne ve babadan, eşten, sevgiliden, çok sevilen bir arkadaştan hediye gelen bir eşya da ayrılma, koruma ve savunma içgüdüsü oluşmasından dolayı biriktirme hastalığını oluşturabilir.

Bunlar gibi yaşanılan durumlardan elde edilen sonuca bakıldığında ise duygusal yoksunluklar, reddedilme, aldatılma, sevgi ve şefkat ihtiyaçlarının yeterli düzeyde karşılanamaması, eşyalara ya da hayvanlara aşırı ilginin oluşmasına neden olabilir.

Saklama ve biriktirme hastalığında;

• Genetik faktörler,
• Travmalar,
• Erken çocukluk dönemlerinde maruz kalınan aile davranışları,
• Terk edilme korkusu gibi sebepler biriktirme kompulsiyonunda yer alan nedenlerdendir.

Bu durum da aslında eşyaların biriktirilmesi kişinin yaşantısında etkili olan faktörlerin ne denli önemli olduğunu göstermektedir. Travma yaşayan kişilerde asıl stres yaratılan faktörlerle yüzleşememek veya bu durumların üzerini kapayarak ertelemek bu hastalar için bir nevi çözüm yöntemi olmuştur.

Biriktirme Saklama Kompulsiyonları Belirtileri

Eğer bir kişide gerekli ya da gereksiz her şeyi biriktirme isteği, toplanılan eşyaları atamama, bunlardan birisine zarar verildiğinde aşırı öfkelenme, ileri düzeyde kaygılanma, sosyal hayatta görülen davranış bozuklukları ve bağlantısız eşyaların birikmesi gibi belirtiler bulunuyorsa bu kişide yaşanılan travmalar sonucunda saklama kompulsiyonu oluşmuştur.

Bu belirtiler kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Öncelik olarak ergenlik döneminde başlamasının yanı sıra geçmişte yaşanılan durumlarla birlikte yaşın ilerlemesi durumunda görülen depresyon gibi etkenlere ya da hastalığın boyutuna göre tepkiler görülmektedir.

OKB Nedir?

---

Bir önceki yazımız olan Bağlanma Korkusunu Aşmak Mümkün mü? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.