Çocuğunuza Disiplini Nasıl Öğretirsiniz?

Anne ve babalar, çocuk psikolojisi konusunda ne kadar bilinçli olursa, toplumda o kadar bilinçlenecektir. Dolayısıyla çocuklara iyi bir eğitim vermek adına anne ve babaların bilinçlendirilmesi gerekir. Çocuklara farkındalık kazandırılması gereken konulardan biri de disiplindir.

Disiplin Kavramı

Anne ve babaların çocuklara kural koyma eyleminden önce disiplin kavramını anlaması gerekir. Disiplin ne demektir? “Hayır” demek midir, otorite midir, amacı ve işlevselliği nedir?

Bir otorite yaratmak değildir. Ceza vererek, bağırarak, “hayır” diyerek, çocuğa verilmez ya da kural koyulmaz. Mantıklı kurallar dahilinde hal ve hareketlerde bulunmak ve bunların tutarlı olmasını sağlamaktır. Bu doğrultuda anne ve babaların çocuklara kural koyma eyleminde bulunurken kontrollü, tutarlı ve kararlı olması şarttır. Aynı zamanda hoşgörü demek olduğu için aradaki denge kurulmalıdır.

Çocuklarda Disiplin Süreci

Çocuklar henüz daha 6 aylıkken kendi güçlerinin farkına varırlar. Bu gücü denerken ağlama yolunu kullanırlar. Ağlayarak bir şeyleri elde etmek isterler. Bir bebek ağladığında ebeveynin davranışı, çocuktaki disiplini belirler. Bu nedenle çoğu ebeveyn çocuklara sınır koyma konusunda zorluk yaşar. Genel olarak bağırma, çağırma, hakaret ya da şiddet ile koyulmaya çalışılır. Fakat bu çocuğun psikolojik gelişimine büyük zararlar verir.

Çocuklara sınır koyma süreci oldukça zordur. Ebeveynlerin kararlı davranması, kimi zaman sert, katı, vicdansız olması gerekir. Fakat içerisinde sevgi, şefkat, destek, kararlılık da vardır. Sınır da vardır, özgürlük de vardır. Bu dengeyi ebeveynlerin doğru bir şekilde planlaması ve uygulaması gerekir. Psikoloji bakımından çocuklardaki eğitimin, ders çalışma isteğinin ya da kişisel gelişimin aksamaması adına uzman bir hekimden de destek alınması en iyi yol olacaktır.

Çocuklarda Disiplini Sağlamanın Yolları Nelerdir?

Beklentileriniz Çocuğunuzun Yaşına ve Yapısına Uygun Olmalıdır

Çocuğunuza evde ya da okulda kuralların neler olduğunu, kendisinden neleri beklediğinizi anlatmanız gerekir. Örneğin, çocuğun bilmediği konularla alakalı kurallar belirlemek yanlıştır. Yapacağımız her açıklama, beklentilerimizin ne olduğunu doğru ve açık bir dille anlatmak çocuğa doğru davranışı sergileme fırsatı sunacaktır. Ayrıca gerek günlük yaşamında gerekse eğitim hayatında beklentilerimizin çocuğun yaşına ve yapısına uygun olması da önemli bir detaydır.

Yalnızca Olumsuz Davranışlara Tepki Göstermek Yanlıştır

Yalnızca olumsuz davranışları için tepki göstermek yanlış bir davranış olacaktır. Olumlu davranışları karşısında da gösterdiği çabayı fark ettiğinizi, onu takdir ettiğinizi ve bazen sonucu yanlış olsa bile sadece harcadığı çaba için dahi onu takdir ettiğinizi söylemelisiniz. Diğer yandan bu davranışında neden olayın olumlu sonuçlanmadığını ve bir sonraki sefere ne yapması gerektiğini sabırla anlatmanız önemlidir.

Çocuğunuza Deneme-Yanılma Fırsatı Tanıyın

Her insan yeni bir şeyler öğrenirken deneme-yanılma yöntemini kullanır. Bu durum çocuklar için de geçerlidir. Çocukların disiplini kavrayabilmesi, kuralları öğrenebilmesi için deneme-yanılma yöntemini kullanması gerekir. Bununla beraber çocuğa öğretmeye çalıştığımız disiplini önce kendimizin uygulaması önemli bir detaydır.

Sabırlı Olmalısınız

Çocuğa karşı sabırlı olmak çoğu zaman ebeveynler açısından zor olabilir. Çünkü çocuklar doğası gereği sabır sınama konusunda çok başarılıdır. Bu gibi durumlarda ilk olarak patlayacağınızı hissettiğinizde çocuğunuza duygunuzun ne olduğundan anlatın ve o esnada tartışmayı bırakıp hem kendinizin hem de çocuğun sakinleşmesini bekleyin.

En Doğru Yöntem için Psikologdan Destek Alabilirsiniz

Bu süreci yaşanırken çocuktaki psikoloji dengesinin bozulmaması adına, ebeveynlerin dikkatli ve özenli davranması gerekir. Çocuğa sürekli kurallar koymak ne kadar yanlışsa, hiç kural koymamak, sınır belirtmemek de o kadar yanlıştır. Fakat bu kurallar şiddet, bağırma, hakaret etme yöntemleri gibi yöntemlere başvurularak koyulmamalıdır. Özgürlüğün ve sınırın bir arada bulunduğu bir kavram olduğu için ebeveynler bu konuda mutlaka bir uzman psikolog yardımı almalı ve çocuklarına nasıl davranması gerektiği hususunda destek oluşturmalıdır.

---

Bir önceki yazımız olan Histrionik Kişilik Bozukluğu İlişkileri Nasıl Etkiler? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.