OKB Türleri 5: Sayı Sayma Obsesyonu

Obsesif kompulsif bozukluk genel olarak insanlar tarafından obsesif diye adlandırılmıştır. Kişi burada sürekli tekrara düşerek bazı durumları ciddi anlamda kendine sorun eder. Bu düşüncelerden fazlasıyla rahatsızlık duymasından dolayı, genelde tekrara düşen davranışlarda bulunurlar. Bu konuda da en çok görülen takıntılardan, obsesif kompulsiflerden biri sayı sayma obsesyonudur.

Genel olarak sayı sayma takıntısı bulanan kişilerde durmadan bir şeyleri sayma dürtüsü oluşur. İster istemez kendilerini bu döngüde bulurlar. Bazılarını belli sınırlı sayılarla sayarlar bazılarını da sınırsız sayıma dökerler. Diğer bir yandan da başka türlerle aynı anda görülen bir obsesiftir.

Örneklerle Sayı Sayma Obsesyonu

Örneğin temizlik takıntısı olan birinde diğer bir yandan sayı sayma takıntısı varsa ellerini yıkarken 4 kere yıkamak, yiyecekleri 4 kere yıkamak, banyo yaparken de aynı davranışı sürdürmek, ya da evi 4 sefer tekrarlamak istemsiz olarak yapılan davranışlardır. Çünkü kendilerini bu şekilde rahatlatırlar.

Bir başka örnek de kendi hareketlerinde yapılan tekrarlardır. Mesela belli sayıda parmak çıtlatma, ya da gözlerini 3,5,7 gibi sayılarla kendi belirlediği kadar olmak koşuluyla açıp kapama yaparlar.

Sayma takıntısı bulunan bir kimsede bazı eylemler belirli sayılarda yapmaya göre öyle alışkanlık gösterir ki yapılan bu eylemler en ufak bir değişiklik gördüğünde kötü bir durumla karşılaşma hissine kapılırlar. Bu yüzden bazı davranışlarında ibadet gibi algılanacak kadar belli bir sayıda tekrar etme durumuyla karşılaşılmaktadır. Bu durum tamamen bir zorunluluktur.

Mesela bazı takıntılar kaldırım taşlarını saymak, yolda geçen bazı renklerde arabaları belirleyerek saymak, televizyonda gelen reklamların kaç tane olduğunu saymak gibi farklılık göstermektedir. Ya da banyo, tuvalet veya mutfak gibi alanlarda yerde olan parkeleri, halı desenlerini veya birinin gömleği üzerinde olan çizgileri saymaya kadar ilerleme gösterir. Bazen de yürünen yolda kaç adım atıldığı ya da iş yerinde gelen arkadaşlarının üzerlerindeki kıyafetlere dikkat ederek kaç tane kıyafetlerinin olduğunu zaman içinde saymaya kadar ilerleme görülebilir.

Sayı Sayma Obsesyonu Neden Olur?

Çocukluk döneminde yaşanılan sorunlarla bazı koşullanmalar mesela kirlilikle ilgili ailenin verdiği olumsuz tepkilerde, titiz davranışlarda, silme gibi yapılan davranışların beğenilmemesinde ya da kirletildiğinde kızılması gibi durumlarda OKB gelişimini destekleyen aileden görülen davranışlardır.

Bu koşullanmalarla yaşanan etkileşimden dolayı normalde herhangi bir özellik bulundurmayan ve buna bağlı olarak da sıkıntı gücü doğurmakta başarılı olamayan uyaranlar mesela, ev zemini ve kapı kolu gibi durumlar sayesinde kirlilik ya da bulaşma bunları da önlemek için sayı sayarak etkiyi güçlendirme gibi psikoloji altında korku ve kaçınma davranışları geliştirilir. Bu sefer birey kendi içerisinde ister istemez bulduğu bu savunmalarla da kendini kısa süreli olarak rahatlatır ve yıkanma, sayı sayma gibi kompülsiyonlarda yerleşmiş hale gelir.

Bunların yanı sıra çocukluk dönemlerinde bazı düşünsel özellikler o dönem içerisinde belli başlı inançların bu sefer yetişkinlikte de sürdürmesi gibi mesela bir eylemle ilgili düşünmek onu yapmak gibidir, kendine ya da başkasına gelebilecek bir zararı önleyememek o zarara neden olmak demektir”, “sorumluluk bir olayın olasılığının az olmasıyla azalmaz”, “Kişi düşüncelerini kontrol edebilmelidir” gibi inançlar bir diğer etken oluşturur.

OKB Nedir?

---

Bir önceki yazımız olan Paranoid Kişilik Bozukluğu Kimlerde Görülür? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.